เพอร์เฟกชันนิสต์ (Perfectionist) คือบุคคลที่มีความต้องการ หรือความมุ่งมั่นที่จะทำให้ทุกสิ่งที่ตนทำนั้นสมบูรณ์แบบถึงที่สุด อาจเป็นในเรื่องของงาน การเรียน หรือแม้กระทั่งในชีวิตประจำวัน ซึ่งเป็นลักษณะบุคลิกภาพที่มีทั้งข้อดีและข้อเสีย
บุคลิกภาพนี้สามารถเสริมให้ผลงานออกมามีคุณภาพ มีการทบทวนและตรวจสอบอย่างรอบคอบ แต่ในทางกลับกัน อาจมีความรู้สึกว่าตนเองไม่เคยพอใจ หรือมีความกังวลเกี่ยวกับความผิดพลาด แม้จะมีข้อดีแต่บางครั้ง ก็อาจนำไปสู่ความเครียด หรือภาวะวิตกทางจิตในระดับหนึ่ง
ลักษณะแบบไหน ถึงเรียกว่า เพอร์เฟกชันนิสต์
- มีความต้องการให้ทุกอย่างเป็นไปอย่างสมบูรณ์แบบ ไม่ว่าจะเป็นงาน การทำความสะอาด หรือแม้กระทั่งการพูดคุยกับผู้อื่น
- สนใจและเน้นย้ำรายละเอียดมาก แม้แต่รายละเอียดเล็ก ๆ ที่คนอื่นอาจจะไม่ได้สังเกต
- มีความวิตกกังวลเกี่ยวกับความผิดพลาด และจะพยายามหลีกเลี่ยงความผิดพลาดในทุก ๆ สถานการณ์
- ตั้งเกณฑ์สำหรับตนเองและผู้อื่นสูง ทำให้บางครั้งรู้สึกว่ายากที่จะตอบสนองตามความคาดหวัง
- กลัวการถูกวิจารณ์ มีความกังวลเกี่ยวกับความคิดเห็นจากผู้อื่น และมักจะพยายามทำงานให้ดีที่สุดเพื่อหลีกเลี่ยงการถูกวิจารณ์
- มีความรับผิดชอบสูง เพราะต้องการให้ทุกอย่างเป็นไปตามแผนและสมบูรณ์แบบ
- เพราะกังวลเกี่ยวกับผลสุดท้ายที่จะต้องสมบูรณ์แบบ ทำให้บางครั้งลังเลในการตัดสินใจ
- มีความมุ่งมั่นในการทำงาน โดยมักจะทุ่มเทและพยายามเพื่อให้งานสำเร็จตามเป้าหมาย
ข้อดีของการเป็นเพอร์เฟกชันนิสต์
งานมีคุณภาพสูง จากความมุ่งมั่นที่จะส่งผลงานที่มีคุณภาพ และตรวจสอบรายละเอียดอย่างละเอียด ซึ่งทำให้การทำงานมักจะมีความแม่นยำและเป็นมาตรฐาน เมื่อตั้งเป้าหมายหรือกำหนดงาน มักจะมุ่งมั่นในการทำให้สำเร็จ และเสร็จสมบูรณ์ตามที่ตั้งหวัง มีการวางแผนที่ดี ตั้งเป้าหมายชัดเจน และมีความมุ่งมั่นในการทำให้ได้ตามเป้า
มีความรับผิดชอบสูง ไม่ว่าจะเกิดข้อผิดพลาดหรือปัญหา เพอร์เฟกชันนิสต์ยินดีรับผิดชอบและพยายามแก้ไข จะพยายามเรียนรู้และปรับปรุงตนเองอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้สามารถทำงานได้อย่างสมบูรณ์แบบ มีความอดทนในการทำงาน และไม่ยอมแพ้ต่ออุปสรรคที่เกิดขึ้น การตั้งเป้าหมายและทำงาน เพื่อให้บรรลุเป้าหมายด้วยความมุ่งมั่นและตั้งใจ
ข้อเสียของการเป็นเพอร์เฟกชันนิสต์
วิตกกังวลเกี่ยวกับการทำงานไม่ได้ตามเกณฑ์ที่ตั้งไว้ หรือการที่อาจจะทำผิดพลาด เสียเวลามากในการทำงาน หรือตรวจสอบรายละเอียดที่ไม่จำเป็น รู้สึกเครียดหรือกดดันต่อตนเอง
เนื่องจากต้องการให้ทุกอย่างสมบูรณ์แบบ ลังเลในการตัดสินใจ กลัวตัดสินใจผิด หรือเลือกตัวเลือกที่ไม่สมบูรณ์แบบ มีความคาดหวังสูง อาจรู้สึกไม่พอใจกับผลงานของตนเองได้บ่อยครั้ง เนื่องจากไม่ถึงเกณฑ์ที่ต้องการ ในบางครั้งอาจมองข้ามภาพรวมของปัญหา เพื่อมุ่งเน้นรายละเอียด และตั้งความคาดหวังกับผู้อื่นสูง ซึ่งสามารถส่งผลกระทบต่อความสัมพันธ์ได้
การจัดการกับบุคลิกภาพนี้
การรับรู้ตนเอง ตรวจสอบความรู้สึกและความคิด เมื่อรู้สึกว่าต้องการให้สิ่งต่าง ๆ สมบูรณ์แบบ ตั้งเกณฑ์ตามความเป็นจริง ที่สามารถบรรลุหรือเป็นไปได้ เรียนรู้ที่จะยอมรับในความไม่สมบูรณ์แบบของตนเองและผู้อื่น มองหาการทำงานที่มีความสมดุล ระหว่างประสิทธิภาพและความสมบูรณ์แบบ
บางครั้งอาจต้องเรียนรู้ที่จะมองข้ามรายละเอียดบางส่วน เพื่อให้สามารถมุ่งเน้นไปที่ภาพรวมหรือเป้าหมายหลักได้ เรียนรู้ที่จะปล่อยวางสิ่งที่ไม่สามารถควบคุมหรือเปลี่ยนแปลงได้ขอความคิดเห็นจากผู้อื่นเกี่ยวกับการทำงานหรือการตัดสินใจ เพื่อให้เห็นมุมมองที่เป็นความจริงมากขึ้น รวมถึงพูดคุยกับเพื่อน ครอบครัว หรือผู้เชี่ยวชาญเกี่ยวกับความรู้สึกและความกังวลที่เกี่ยวกับการเป็นเพอร์เฟกชันนิสต์
กล่าวโดยสรุป
การจัดการกับบุคลิกภาพเพอร์เฟกชันนิสต์ ไม่ได้หมายความว่าต้องเปลี่ยนตนเองให้เป็นคนอื่น แต่เป็นการหาวิธีใช้จุดเด่นให้เกิดประโยชน์ พร้อมทั้งรับรู้และจัดการกับข้อจำกัดหรือปัญหาที่อาจเกิดขึ้น ซึ่งผู้ที่มีบุคลิกภาพนี้สามารถมีชีวิตที่สมดุล และมีความสุขได้ หากรู้จักปล่อยวาง ตลอดจนยอมรับความไม่สมบูรณ์ในตนเองและผู้อื่น
